Wypowiedzenie umowy o pracę pracownikowi – wszystko co musisz wiedzieć

Wypowiedzenie umowy o pracę to jeden z podstawowych sposobów zakończenia umowy o pracę. Może z niego skorzystać zarówno pracownik, jak i pracodawca. Jeśli chcesz zakończyć współpracę ze swoim pracownikiem to pamiętaj, że do wypowiedzenia umowy pracownikowi warto dobrze się przygotować. Pozwoli Ci to uniknąć ewentualnej odpowiedzialności za nieuzasadnione lub  niezgodne z prawem rozwiązanie umowy.

Sprawdź poniżej o czym koniecznie musisz pamiętać, jeśli decydujesz się na zakończenie współpracy z pracownikiem.

Komu nie możesz wypowiedzieć umowy o pracę?

Kodeks pracy przewiduje kilka sytuacji, w których nie możesz swobodnie wypowiedzieć pracownikowi umowy o pracę. Do pracowników szczególnie chronionych przed zwolnieniem należą między innymi:

• pracownicy w wieku przedemerytalnym
• pracownicy w czasie urlopu lub innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy
• pracownice w ciąży
• pracownicy w czasie urlopów związanych z rodzicielstwem
• niektórzy działacze związków zawodowych.

Ustal okres wypowiedzenia

Okres wypowiedzenia to szczególny czas między złożeniem pracownikowi oświadczenia o wypowiedzeniu a ostatecznym terminem zakończenia współpracy. Jego długość zależy od stażu pracy pracownika w Twojej firmie i w przypadku umowy na czas nieokreślony lub określony wynosi

• 2 tygodnie, jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 6 miesięcy
• 1 miesiąc, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 6 miesięcy
• 3 miesiące, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 3 lata.

Pamiętaj! Okres wypowiedzenia może być inaczej określony w umowie o pracę. Sprawdź, czy nie zawierałeś z pracownikiem dodatkowych postanowień w tym zakresie.

Terminy te są nieco krótsze w przypadku umów na okres próbny i wynoszą:

Pamiętaj też, że terminy okresu wypowiedzenia prawie pracy liczy się nieco inaczej niż zwyczajowo. Na przykład, jeżeli w listopadzie złożysz oświadczenie o wypowiedzeniu pracownikowi, który ma 3 miesięczny termin wypowiedzenie,  to jego umowa rozwiąże się z końcem lutego.

Wskaż przyczynę wypowiedzenia

Wskazanie przyczyny wypowiedzenia umowy o pracę to kluczowy obowiązek pracodawcy wynikający z przepisów prawa pracy. Prawidłowe wskazanie przyczyny wypowiedzenia jest naprawdę bardzo ważne i może Ci pomóc w ewentualnym sporze sądowy z byłym pracownikiem.

Dobrze sformułowana przyczyna wypowiedzenia musi być przede wszystkim uzasadniona, konkretna i prawdziwa. Formułując przyczynę wypowiedzenia staraj się być precyzyjna i unikaj ogólnikowych stwierdzeń. Poza tym przyczyna powinna być zrozumiała dla pracownika.

Wskazówka: W oświadczeniu o wypowiedzeniu umowy podaj wszystkie przyczyny uzasadniające wypowiedzenie umowy o pracę. Wystarczy, że jedna z tych przyczyn będzie uzasadniona, żeby sąd uznał wypowiedzenie za skuteczne i zgodne z prawem. W razie sporu z pracownikiem będzie to dla Ciebie wentyl bezpieczeństwa.

Pouczenie o przysługującym prawie odwołania do sądu

Oświadczenie pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę, oprócz wskazania przyczyny wypowiedzenia, musi zawierać pouczenie o przysługującym pracownikowi pawie odwołania do sądu. W pouczeniu wskaż termin w jakim można wnieść odwołanie (21 dni od dnia doręczenia pisma wypowiadającego umowę o pracę). Zawrzyj w nim również informację, do którego sądu pracy pracownik może się odwołać.

Pisemna forma wypowiedzenia umowy o pracę

Skoro już wiesz jak wygląda treść wypowiedzenia umowy o pracę, następnie zadbaj o jego odpowiednią formę. Według kodeksu pracy wypowiedzenie powinno być złożone w formie pisemnej. Możesz je złożyć w formie pisemnego oświadczenia z własnoręcznym podpisem, ale także w postaci elektronicznej z kwalifikowanym podpisem elektronicznym. Brak zachowania wymaganej formy może skutkować uznaniem wypowiedzenia za bezskuteczne, przywróceniem do pracy lub zasądzeniem odszkodowania.

Oświadczenie o wypowiedzeniu umowy o pracę uznaje się za złożone w chwili, w której adresat mógł się zapoznać z jego treścią. Czyli na przykład niekoniecznie się zapoznał (wybiegł ze spotkania bez przeczytania wręczonego mu wypowiedzenia) ale miał realnie taką możliwość (dostał wypowiedzenie do ręki).

Konsultacja lub zgoda związku

Jeśli w Twojej firmie działa związek zawodowy to przed złożeniem oświadczenia o wypowiedzeniu umowy o pracę pracownikowi jego zamiar musisz skonsultować z organizacją związkową, jeśli dotyczy:

• pracownika, który jest członkiem związku zawodowego
• pracownika, który nie jest członkiem związku zawodowego, ale zakładowa organizacja związkowa na jego wniosek wyraziła zgodę na obronę jego praw pracowniczych.

Zawiązek zawodowy należy zawiadomić na piśmie. Ma on pięć dni na zgłoszenie pracodawcy zastrzeżeń co do planowanego wypowiedzenia.

Przeprowadzenie konsultacji jest obowiązkowe, ale samo stanowisko organizacji związkowej nie jest wiążące dla pracodawcy.

Nieprzeprowadzenie konsultacji stanowi naruszenie przepisów o wypowiadaniu umów o pracę. W razie sporu, brak konsultacji związkowej może przesądzić o Twojej przegranej w sądzie pracy, nawet jeśli przyczyny wypowiedzenia były istotne i prawdziwe. W niektórych przypadkach będziesz natomiast potrzebować zgody związku zawodowego na zwolnienie szczególnie chronionego działacza związkowego.

Jak wykorzystać okres wypowiedzenia

Chociaż od okresu wypowiedzenia do zakończenia umowy jest już dość prosta droga, to nadal warto zadbać o jego dobre wykorzystanie. Przede wszystkim możesz udzielić w tym czasie pracownikowi zaległego i bieżącego urlopu wypoczynkowego. Jeśli tego nie zrobisz, będziesz musiała wypłacić pracownikowi ekwiwalent za niewykorzystany urlop.

W okresie wypowiedzenia możesz skierować pracownika na urlop bez jego zgody.

Jeśli w okresie wypowiedzenia nie chcesz, żeby pracownik przychodził do pracy, możesz również go zwolnić z obowiązku świadczenia pracy. Pamiętaj jednak, że w okresie tego zwolnienia pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia.

Dni wolne na poszukiwanie pracy

Przy wypowiedzeniu umowy o pracę dokonanym przez pracodawcę, pracownikowi przysługuje zwolnienie na poszukiwanie pracy, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia (w przypadku co najmniej dwutygodniowego okresu wypowiedzenia). Pamiętaj o udzieleniu tych dni pracownikowi, bo jeśli tego nie zrobisz, pracownik ma prawo nie przyjść w ostatnie dni do pracy.

Wymiar zwolnienia wynosi:
1) 2 dni robocze – w okresie dwutygodniowego i jednomiesięcznego wypowiedzenia;
2) 3 dni robocze – w okresie trzymiesięcznego wypowiedzenia.

Kiedy pracownikowi należy się odprawa

Pamiętaj, że w niektórych przypadkach pracownikowi będzie należeć się odprawa. Będzie tak w sytuacji tzw.  zwolnień grupowych lub w przy zwolnieniach indywidualnych, jeśli przyczyny rozwiązania umowy leżą wyłącznie po stronie pracodawcy (np. likwidujesz stanowisko pracy).

Jak zwykle mam nadzieję, że artykuł był dla Ciebie pomocy!

Irena Pacholewska-Urgacz

radca prawny